Yeşil Meseleler

Ankara’nın Asbest ile İmtihanı

4 Mart 2017

Maltepe’de bulunan Havagazı Fabrikası 1929 yılında inşa edilmiş ve 90lı yılların başına kadar faaliyetini sürdürmüş bir yapıydı. Maltepe’nin simgelerinden biri haline gelen bu bina Türkiye’nin endüstri yapıları içinde de önemli bir yere sahip olduğundan Kültür Bakanlığı tarafından koruma altına alınmıştı. Fakat 2000li yıllarda korumanın kaldırılmasıyla birlikte yapının yıkım süreci de başlamış oldu.

Şu anda ise yapı, tarihi değerinden çok çevreye verdiği zararlarla gündemde.

Zaman zaman belli yerlerinin yıkımının yapıldığı fabrikada son yıkım işlemi birkaç gün önce başladı. Fakat yıkımın gerekli koşullar sağlanarak yapılmadığı ve fabrikada bulunan asbestin çevreye yayılmasıyla ilgili endişe verici açıklamalarda bulunuldu.

Asbest aslında bütün dünyada oldukça yaygın kullanılan fakat insan sağlığına zararlarının anlaşılmasıyla belli türlerinin uluslararası anlaşmalarla üretimi, kullanımı ve pazarlanması yasaklanan bir malzeme. Lifli bir mineral olan asbest, ısıya, aşınmaya ve kimyasal maddelere çok dayanıklı olduğu için fren balatalarından bina yapımına kadar birçok farklı sektörde kullanılıyor. Onu tehlikeli yapan ise mineralin kendisinin kanserojen olması. Asbest fiberleri solunduğunda akciğerlerde birikmeye ve sonunda da zedelemeye başlıyor.

Binadaki boruların içinde asbest bulunan havagazı fabrikasının yıkımının ilk gününde gerekli önlemlerin alınmadığına dair çeşitli kuruluşlar söylemlerde bulunmuşlardı. Yıkım sırasında yapının hava geçirmez şekilde kapatılması, yapıdan çıkartılan asbestli moloz ve boruların özel naylonlarla kaplanması, molozların taşındığı kamyonların üzerinin örtülmesi gibi önlemlerin alınmasının zorunlu olduğu üzerinde durmuşlardı. Bunun üzerine Ankara Büyükşehir Belediye Başkanı Melih Gökçek asbestli bölümün yıkımına başlanmadığını belirtmiş, bu bölümün yıkımında konusunda uzman bir şirketle anlaşıldığını belirtmişti. Bu süreçte Mimarlar Odası Ankara Şubesi ve Kimya Mühendisleri Odası, Ankara’daki Havagazı Fabrikası alanında özel bir firmaya yaptırdığı asbest yüzey ölçümlerini kamuoyuna açıklamış ve ölçümlerin yüksek seviyede olduğunu belirtmişlerdi. Aynı zamanda çeşitli bakanlık ve yetkili kurumlardan farklı açıklamalar gelmesi özellikle orada bulunan halkın kafasında birçok soru işareti oluşmasına neden oldu. Son olarak 1 Mart gününde mahkeme tarafından bölgenin karantinaya alınması ve yıkımın durdurulmasına karar verildi.

Bölgenin karantina altına alınması kararı insanların içini rahatlatmış olsa da gerçekte sızıntı olup olmadığı, bundan sonrası için yeterli önlemin alınıp alınmadığı gibi birçok soru hala akıllarda soru işareti yaratıyor.