Beklenen An: Aspava Dosyasını Açıyoruz!
Bir varmış bir yokmuş, Ankara’da Aspava denilen bir lokanta açılmış. Burada müşterilerin önüne önce patates kızartması gelir, sonra cacık, salata, kaşarlı mantar, çiğ köfte ile tüm masa donatılır. Hikaye bundan sonra soslu soğanlı dürümle devam eder, ikram edilen irmik helvası ve çay ile de sonlanırmış. Geriye doymuş karınlar ve gülen yüzler kalırmış.
Açılımı “Allah sağlık, para, aşk versin amin” denilen Aspava efsanesi Ankara için bir kültür haline gelmiş. Aynı isim altında birçok farklı mekan açılmış durumda. Biz de lezzetinden çok ikramları ve ortamı ile sevilen bu lokantaların tarihi nedir, nereden geldi bu efsane araştıralım dedik.
1950’lerde bir polisiye romanında geçiyor aslında ilk Aspava kelimesi. Sofrada “şerefe” yerine “Aspava” yani “Allah saadet, para, aşk versin, amin” kısaltılmış hali kullanılıyor. Bundan sonrada halkın, özellikle de lokanta sahiplerinin kullandığı kelimenin açılımı “Allah Sağlık Para Afiyet Versin Amin” diye zamanla değiştirilmiş.
İlk Aspava ise 1972 yılında şampiyon güreşçi Mahmut Atalay tarafından Ulus’da “Aspava Şöhretler Pide ve Kebap Salonu” adı altında açılıyor. Öğreniyoruz ki güreşçiler ve lokantalar arasındaki bağ aslında biraz daha derinmiş. Eski zamanlarda Ankara’ya gelen güreşçiler tıpkı Mahmut Atalay gibi bazı günlerde aç gezer, anca bir güreş müsabakasını kazandığı zaman yemek yiyebilirlermiş. Bu yüzden Atalay gibi bu sıkıntıyı yaşayan birçok güreşçi zamanla Ankara’da lokanta açmış.
Güreşin o dönemdeki popülerliğinden dolayı da birçok insan güreşçileri yakından görmek için bu lokantalara gelirler. Bu sayede Ankara’da birçok ünlü lokantanın sahiplerinin de eski şampiyon güreşçi olduklarını öğreniyoruz.
Aspavaya gidince de akla SSK (sos, soğan, kaşar) yani soslu soğanlı kaşarlı dürümü geliyor. Peki ne farkı var gerçekten diğer dürümlerden? Hemen açıklayayım: Ankara döneriyle ünlü olduğunu biliyoruz ve genelde kıyma ana malzemesi. Aspavadaki döner dürümler ise et dönerle yapılıyor, ek olarak da özel bir sos ekleniyor. Masaya gelen çeşit çeşit ikramlarla da zamanla kendine özgü bir tarz elde etmişler.
Asıl soru şu “Gerçek ya da en iyi Aspava nerede ?”
Neredeyse her semtte bir adet olduğunu düşünürsek, bunun cevabını sizlere bırakıyoruz.
Kelime zamanla yeni bir akım yaratmış doğrusu. Yıllar geçtikçe başına ve sonuna başka farklı isimler eklenerek çok sayıda işletme “Aspava” kelimesini tescilli bir şekilde kullanmaya devam etmiş.
Ankara Lokantacılar Odasının kayıtlarına göre 117 adede yakın Aspava isimli lokanta bulunuyor. Sadece Ankara ile sınırlandırmazsak, ülke genelinde 300’den fazla olduğu tahmin ediliyor.
En iyisi, en güzeli hangisi biz doğrusu seçemedik, belki siz söylersiniz bize ?
Kaynak: Ankara’da ASPAVA savaşları
Fotoğraflar: 1–2–3–4
Hocam yazılarınızın devamını bekliyoruz lütfen, esenle kalın.
Hocam yazılarınızın devamını merakla bekliyoruz, güzel günler 🙂
Hassas’ın oradaki Özçelik 1, Balgat’taki Yıldırım ise 2 numara benim için 🙂
Gerçek Aspava, Ulus Hükümet Meydanındadır. İsim hakkı kendilerinde olduğu için şu an tüm aspavalardan 10000 TL talep ettiklerini duydum. Bazıları ödemiş bile.