Tüm dünya son bir haftadır küçük bir kızın boyundan büyük fikirleri paylaşmasını konuşuyor. Fotoğraflarının altında arkasında büyük şirketlerin olduğu yazılıyor, insanlar onun otizm spektrumundaki yeri ile dalga geçiyor. Çoğu kişi, mesajına kulaklarını tıkasa da o bizlere gösteriyor ki yeni nesil bilinçli geliyor. Greta Thunberg hikâyesi ile bize ilham veriyor.
Değişim İnanmakla Başlar
Üzerinde pembe bir gömlek, kumral saçları tek bir yandan sıkıca örülmüş. Belli ki heyecanlı, ancak bu heyecan sahne korkusundan değil, konunun ehemmiyetinden öte geliyor. Gözleri bir elindeki kağıda kayıyor, bir karşısındaki izleyicilere. İzleyicilerin hepsi, dünya liderleri. Herkes soluğunu tutmuş onu dinliyor:
“Tüm bu olanlar çok yanlış. Şu anda burada olmamalıydım. Okyanus’un diğer yakasında okulumda olmalıydım. Ama hepiniz umut almak için biz, gençlere geliyorsunuz. Hangi yüzle yapıyorsunuz bunu?”
Greta Thunberg geçen hafta Birleşmiş Milletler’in zirvesinde dünya liderlerine bu şekilde hitap etti. Bu, onun sekiz senedir devam ettiği çevre aktivistliğinde ulaştığı son noktaydı. Kendini dinletmesi kolay olmadı. Bu zirveye gelebilmek için gemiyle uzun bir yolculuk yapması gerekti ve cuma günleri defalarca okula gitmemesi…
2011 yılında henüz sekiz yaşında olan Greta, küresel ısınma kelimesini ilk defa duyduğunda, bugün geleceği yeri tahmin etmiş miydi? Küresel ısınmayı duyduktan ve öğrendikten sonra bu konu, onun yoğunlaştığı tek şey oluverdi. Thunberg gerçek anlamda yemeden içmeden kesildi ve konuşmayı bıraktı. Doktorların ona koyduğu tanı, daha sonra “Bu aslında bir süper güç” diye tanımlayacağı Asperger Sendromu oldu.
Greta Thunberg kendini bir şeyler yapmak zorunda hissediyordu. Değişime küçük evrende, evinde başladı. Ailesi ile birlikte karbon ayak izlerini nasıl azaltabilecekleri konusuna kafa yordular ve bir dizi yaşam tarzı değişikliği yaptılar. Thunberg’in opera sanatçısı olan annesi Malena Ernman, uçak ile seyahat etmekten vazgeçti ve bu ona uluslararası kariyerine mal oldu. Babası Svante Thunberg ve kardeşi ile birlikte Greta vegan beslenme biçimini seçti, çünkü et endüstrisinin dünyanın kaynaklarının bir numaralı tüketicisi olduğunu biliyordu. Ailesinde yarattığı bu değişiklikler, değişimin mümkün olduğuna inandırdı.
Greta Thunberg: Okuldan Daha Önemli Şeyler Var
Siyah bir boya ile beyaz bir kartonun üzerine yazılmış bir yazı… “Skolstrejk for Klimatet” yani “İklim için Okula Gitmeme Eylemi”. Şubat 2018’de ABD’de okullarda yaşanan silahlı saldırıları protesto etmek için okula gitmeyi bırakan gençlerden ilham alan Greta Thunberg, hazırladığı posteri kaptığı gibi soluğu İsveç Parlamentosu’nun önünde aldı. O günden itibaren her cuma günü okula gitmek yerine, önce tek kişilik, zamanla öteki çocukların da katıldığı protestolar düzenledi. Onun izinden giden dünya çocukları, cumaları dersleri asmaya başladı. Çünkü okuldan daha önemli şeyler vardı…
Greta hakkında öne atılan iddialardan biri, okul bırakma eyleminin arkasında küçük bir çocuğun düşüncesi değil, bazı büyük güçlerin olduğu yönünde. Bu iddialara açıklık getirmek isteyen Thunberg, Facebook sayfasından, 2018 yılında Svenska Dagbladet isimli bir İsveç gazetesinin açtığı iklim değişikliği konulu kompozisyon yarışmasını kazandığını ve daha sonrasında bazı aktivistlerin kendisi ile iletişime geçtiğini yazdı. Onunla iletişime geçen bu aktivistler, Greta’nın cesareti ile kendi bağlantılarını birleştirip bazı eylemler yapmak istediler. Okul bırakma eylemi fikrini ise fazla radikal olduğu için reddettiler. Thunberg açıklamasında, bu konuşmanın üzerine kendi eylemlerini kendi yapmaya karar verdiğini belirtmiş. Yani küçük bir çocuğun inancı büyüklerin cesaretinden bile fazlaydı.
Greta için Ölüm Dilekleri ve Sokaklarda Binlercesi
Küçük bir kız yetişkinlere diyor ki: Geleceğimi çaldınız! Onların tepkisi ne oluyor peki? Batı medyasında ne yazık ki Greta Thunberg ciddi anlamda eleştiriliyor. Pek çok kişi Thunberg’in Asperger sendromu ile, onun söylediklerinden daha çok ilgileniyor. İngiltere’de Brexit’e verdiği destekle bilinen Arron Banks, BM iklim zirvesine gitmek için geçtiğimiz ağustos ayında İsveç’ten gemi ile yola çıkan Greta’ya iyi yolculuklar dileyip, sonrasında da gemi kazasına kurban gitmesini umduğunu ifade eden bir tweet ile bu kötü niyetli söylemleri en üst seviyeye çıkardı. Bir anda Brexit tartışmalarında adı geçmeye başlayan Greta Thunberg, dünyada özellikle muhafazakarların tepkisini çekiyor.
Öte yandan Greta Thunberg’in yanında olanların sayısı umut verici. Genç aktivistin başlattığı “Gelecek için Cumalar” (Fridays for Future) hareketi ile on binlerce insan sokaklara döküldü. 20 Eylül 2019 Cuma ve 27 Eylül 2019 Cuma günleri pek çok insan iklim değişikliğine karşı sokaktaydı. Eylemler Türkiye’de de gerçekleşti, pek çok okul öğrencilerini bilinçlendirmek adına kendi bahçelerinde mini eylemler bile düzenledi.
Greta Thunberg Ne İstiyor?
Yetişkinlerin verdikleri sözleri tutmasını. Greta Thunberg Türkiye ile birlikte Almanya, Arjantin, Brezilya ve Fransa’yı Birleşmiş Milletler Çocuk Haklarına Dair Sözleşme’nin Yaşam, Sağlık ve Huzur maddesine uymama suçundan BM’ye şikayet etti. Thunberg’in isteği, bu devletlerin Paris Anlaşması’nda söz verdikleri gibi karbon salınımlarına bir sınır getirmeleri. Bu sayede dünyanın ısınma seviyesinin 1.5°C derecede tutulması temel hedef.
1.5°C dereceden fazla bir ısınma, dünyanın sonunu getirecek. Greta Thunberg’e kulak vermek, çocuklara geleceklerini geri vermek zorundayız. Hepimiz kendi hayatımızda bazı değişikliklere gidebiliriz. Organik olmayan atık miktarımızı azaltmak, satın almayı reddetmek, yeniden kullanmak, ikinci el eşyaları tercih etmek, geri dönüştürmek, lüzumsuzsa söndürmek… Yapabileceklerimizden sadece birkaçı. Daha fazla çocuğun geleceğini çalmayalım.
İklim değişikliği ve çevre kirliliğinin Ankara’daki hava kirliliği üzerindeki etkilerini, Ankara’da çevreci bir hayat için neler yapabileceğinizi bilmek istiyorsanız, ilgili yazılarımızı okuyabilirsiniz.
